Ξενοφών Α. Μπρουντζάκης Το χρονικό του μακεδονικού ζητήματος .. Μέρος Πρώτο ..

  Δημοσιεύτηκε στο ΠΟΝΤΙΚΙ

τεύχος 2348

22/08/2024

24.08.2024

https://www.topontiki.gr/

Μέρος Πρώτο

- Μια ιστορία με πολύ παρελθόν και δύσκολο μέλλον

Στη Συνθήκη του Βερολίνου, που υπεγράφη μεταξύ της 13ης Ιουνίου και της 13ης Ιουλίου 1878, αναθεωρήθηκε η βεβιασμένη Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου, που υπεγράφη στις 3 Μαρτίου 1878 μεταξύ της Ρωσίας και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, βασικό δημιούργημα της οποίας ήταν η «Μεγάλη Βουλγαρία».

Η Συνθήκη προέβλεπε την ίδρυση εκτεταμένης αυτόνομης βουλγαρικής ηγεμονίας, που θα περιλάμβανε εδάφη από τον Δούναβη ώς το Αιγαίο πέλαγος και από τον Εύξεινο Πόντο ώς το Δρίνο και τις λίμνες Πρέσπες και την Αχρίδα. Να σημειωθεί ότι εκείνη την εποχή, ανύπαρκτη στον παγκόσμιο χάρτη, η Βουλγαρία δεν ήταν υποκείμενο του Διεθνούς Δικαίου – ούτε και οι Βούλγαροι. Το Μακεδονικό ως πρόβλημα έγινε γνωστό διεθνώς αμέσως μετά τη Συνθήκη του Βερολίνου τον 19ο αιώνα, και αφορούσε στη διευθέτηση των συνόρων στην περιοχή της Μακεδονίας μεταξύ των κρατών της περιοχής: Ελλάδας, Βουλγαρίας, Σερβίας και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Μετά τη λήξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και των διευθετήσεων που έγιναν στο λεγόμενο Ανατολικό Ζήτημα, ως επί μέρους θέμα φάνηκε να έχει τακτοποιηθεί, για να επανεμφανιστεί εκ νέου μετά τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, αυτή τη φορά μεταξύ της Γιουγκοσλαβίας, της Βουλγαρίας και της Ελλάδας, και τα τελευταία χρόνια ως ζήτημα της ονομασίας του κρατιδίου των Σκοπίων.

Μακεδονία: ένα όνομα με πολλούς κληρονόμους

Η επαναφορά του Μακεδονικού θέτει το ζήτημα της «μακεδονικής» εθνότητας, μέρος της οποίας είναι και η «γλώσσα». Η νέα αυτή εκδοχή του Μακεδονικού δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση και προφανώς δεν αντιμετωπίζεται με εθνικιστικές κορώνες και πλειοδοσίες πατριωτισμού. Κυρίως όμως αποτελεί έγκλημα να αντιμετωπίζεται με κομματικά – ιδεολογικά κριτήρια, που κατά κανόνα εμπορεύονται το εθνικό συμφέρον.

Στη σύγχρονη εκδοχή του Μακεδονικού θα μπορούσε κανείς να πει ότι ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες. Και όπως είδαμε πρόσφατα, οι λεπτομέρειες δίνουν την ευκαιρία στο τυχάρπαστο και κατασκευασμένο από τον κομμουνιστή ηγέτη Τίτο κρατίδιο των Σκοπίων να αμφισβητεί τη βεβιασμένη και υπό το κράτος ισχυρών διεθνών πιέσεων Συμφωνία των Πρεσπών, την οποία υπέγραψαν πρόθυμοι διεθνιστές. Δύο σοβαρές «αβλεψίες τής τότε ελληνικής κυβέρνησης ήταν αυτές που επισήμανε πρόσφατα σε τηλεοπτική του συνέντευξη ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης: «Υπάρχει μία συμφωνία. Εγώ είχα σοβαρές επιφυλάξεις για τη Συμφωνία, για την έννοια της ‘‘μακεδονικής’’ εθνότητας και γλώσσας. Σοβαρές επιφυλάξεις. Ήταν ο λόγος για τον οποίο αντιτάχθηκα στη Συμφωνία, όχι το όνομα. Ήμουν πολύ σαφής όταν μίλησα στη Βουλή».

Τελικά υπογράψαμε το όνομα, πήραν οι Σκοπιανοί μετρητοίς την είσοδό τους στο ΝΑΤΟ και εμείς μείναμε με το «erga omnes» και με την επιβάρυνση να ξοδεύουμε πολύτιμο διπλωματικό κεφάλαιο για μια κακή συμφωνία με μιαν αναξιόπιστη χώρα. Ήδη στην Ελλάδα πρόθυμοι «προοδευτικοί» εκδοτικοί οίκοι κυκλοφορούν μεταφράσεις από τη «μακεδονική» γλώσσα στην ελληνική.

Πτυχές του Μακεδονικού

Οι ιστορικές αναφορές σχετικά με την Αριστερά και το Μακεδονικό είναι πολλές και δεν αφήνουν περιθώρια παρερμηνειών. Κυρίως, δεν περιορίζονται στη διάρκεια του Μεσοπολέμου, αλλά συνεχίζονται και κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και μετά.

Ας πιάσουμε ενδεικτικά την ιστορία από τον Οκτώβριο του 1918, όταν στη Μόσχα με την ίδρυση της Ομοσπονδίας Σοβιετικών Δημοκρατιών της Βαλκανικής – όπου ανάμεσα στα ιδρυτικά στελέχη ήταν και Έλληνες κομμουνιστές – σχεδίαζαν τη μεταλαμπάδευση της επανάστασης στη Βαλκανική και την προσάρτησή της στη μεγάλη ΕΣΣΔ.

Ήδη το 1920, το σχέδιο αυτό μιλούσε για βαλκανικό κομμουνιστικό ομόσπονδο κράτος. Μια από τις πρώτες πρωτοβουλίες της ΒΚΟ (Βαλκανικής Κομμουνιστικής Ομοσπονδίας) ήταν να θέσει θέμα αυτονομίας στις τρεις Μακεδονίες: του Βαρδάρη, του Πιρίν και του Αιγαίου. Εδώ να σημειώσουμε ότι ο τότε γ.γ. του ΚΚΕ Κώστας Γεωργιάδης διαφωνεί και διαγράφεται κατά τα ειωθότα.

Στη συνέχεια, το ΚΚΕ εργάζεται σταθερά για την απόσχιση της Μακεδονίας, υπερψηφίζει την εισήγηση των Βουλγάρων συντρόφων του στο συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς (Κομιντέρν) που πραγματοποιήθηκε στη Μόσχα στις 12-13 Ιουνίου του 1923 και κάνει λόγο για αυτονόμηση της Μακεδονίας και της Θράκης. Στο συνέδριο αυτό δεν γίνεται πλέον λόγος για «βουλγαρικό λαό», αλλά εισάγεται μια νέα ορολογία με… ευρύτερο νόημα: Γίνεται λόγος για «μακεδονικό λαό», «μακεδονικό πληθυσμό», χωρίς καμιά διάκριση εθνότητας. Είναι φανερό ότι βασικός στόχος ήταν η δημιουργία μιας μακεδονικής συνείδησης, ενός λαού και ακολούθως μίας «ενιαίας και ανεξάρτητης Μακεδονίας», που θα λειτουργούσε ως εργαλείο υπονόμευσης των βαλκανικών «αστικών» κρατών.

Όταν η κυβέρνηση Μιχαλακοπούλου το 1924 μετά την παραίτηση προσπαθούσε να εγκαταστήσει στη Μακεδονία χιλιάδες ξεριζωμένους Έλληνες, το ΚΚΕ κατήγγειλε ότι με τον «βίαιο εποικισμό της Μακεδονίας εξοντώνουν τον μακεδονικό λαό»!

«[…] Το συνέδριο παραδέχεται ότι τα συνθήματα που διατύπωσε η 6η και 7η Βαλκανική κομμουνιστική συνδιάσκεψη, ‘‘Ενιαία και ανεξάρτητη Μακεδονία!’’, ‘‘Ενιαία και ανεξάρτητη Θράκη!’’ είναι τελείως ορθά και αληθινά επαναστατικά.

[…] Άμεσα καθήκοντα του ΚΚΕ επάνω στο εθνικό ζήτημα είναι ο αμείλικτος αγώνας εναντίον της καταπιεστικής πολιτικής της ελληνικής μπουρζουαζίας στη Μακεδονία και τη Θράκη, αμείλικτος αγώνας εναντίον κάθε μορφής σωβινισμού και εθνικισμού (νασιοναλισμού) της κυβερνώσης ελληνικής μπουρζουαζίας και εναντίον των προσπαθειών της να μπολιάση τον εθνικισμόν αυτόν στις καθυστερημένες μάζες».

ΚΚΕ, επίσημα κείμενα, τόμος 2ος, σελ.: 515-517, 201/ε’, «Το εθνικό ζήτημα», 1925-1928 (Εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή).

«Ριζοσπάστης», 6-7 του Φλεβάρη, 1925.

Στο 6ο συνέδριο του ΚΚΕ, που έλαβε χώρα τον Δεκέμβριο του 1935, γίνεται μια προσπάθεια αναδίπλωσης στο Μακεδονικό. Δεν γίνεται πλέον λόγος για την ανεξαρτησία της Μακεδονίας, αλλά για «παραχώρηση ίσων δικαιωμάτων στις μειονότητες». Ωστόσο δεν παραλείπει να σημειώσει: «Η αλλαγή του συνθήματος κάθε άλλο παρά αδυνάτισμα της δουλειάς μας στη Μακεδονία και ανάμεσα στις εθνικές μειονότητες σημαίνει. Αντίθετα, επιβάλλεται να δυναμώσουν οι προσπάθειές μας για την εξασφάλιση στις μειονότητες πλέριων δικαιωμάτων. Το Κόμμα δεν παύει να διακηρύττει πως τελικά και οριστικά το μακεδονικό ζήτημα θα λυθεί αδελφικά μετά τη νίκη της σοβιετικής εξουσίας στα Βαλκάνια, που θα σκίσει τις άτιμες συνθήκες των ανταλλαγών των πληθυσμών και θα πάρει όλα τα πρακτικά μέτρα, ώστε να εξαλειφθούν οι ιμπεριαλιστικές τους αδικίες. Μόνον τότε ο Μακεδονικός Λαός θα βρει την πλέρια εθνική του αποκατάσταση».

Το ΚΚΕ σε συνεργασία με τον ΕΛΑΣ και τον Τίτο ιδρύουν στην Καστοριά τον Οκτώβριο του 1943 και στη Φλώρινα τον Νοέμβριο του ιδίου έτους το βραχύβιο Σλαβομακεδονικό Λαϊκό Απελευθερωτικό Μέτωπο (ΣΝΟΦ). Συγκεκριμένα, το κίνημα αυτό έγινε έπειτα από συνεννόηση του Τίτο για τη Γιουγκοσλαβία, τη στρατιωτική ηγεσία του ΕΛΑΣ και την πολιτική ηγεσία του ΚΚΕ τον Ιούλιο – Αύγουστο του 1943.

Ταυτόχρονα και συντονισμένα, το «Συμβούλιο Εθνικής Απελευθέρωσης της Γιουγκοσλαβίας» στη δεύτερη συνεδρίασή του στην Jajce θεσπίζει ένα πολιτικό πρόγραμμα δημιουργίας ενός ομοσπονδιακού γιουγκοσλαβικού κράτους, της «Δημοκρατικής Ομοσπονδίας της Γιουγκοσλαβίας», στην οποία περιλαμβάνεται και η ένταξη της Μακεδονίας.

Ο εκπρόσωπος του ΚΚΕ Γιάννης Ιωαννίδης, στις 12 Ιουλίου 1943, υπογράφει στο Πετρίτσι της Βουλγαρίας, με τον αντιπρόσωπο του ΚΚΒ Δασκάλωφ, συμφωνία για κοινή προσπάθεια των δύο πλευρών για να αποσπασθεί η Μακεδονία από την Ελλάδα και να ενταχθεί στη Βαλκανική Κομμουνιστική Ομοσπονδία (ΒΚΟ)…

Από την άλλη, 850 σλαβόφωνοι Έλληνες συγκροτούν την κομμουνιστική «Πρώτη Ταξιαρχία Κρούσης της Μακεδονίας του Αιγαίου» στο τέλος του 1943 και υποχρεώνονται μαζί με τις οικογένειές τους (3.500 συνολικά) να δραπετεύσουν και να εγκατασταθούν στο Μοναστήρι, με σκοπό την προσάρτηση της Ελληνικής Μακεδονίας στη Γιουγκοσλαβία! Στην τελετή εγκατάστασής τους τούς προσφώνησε ο στρατηγός Τέμπο με τα παρακάτω λόγια: «Είναι τιμή σας που βρίσκεστε εδώ, κοντά στα αδέλφια σας. Όταν θα έλθει η ώρα, θα κατεβούμε στην Ελλάδα και με τη βοήθεια τη δική σας θα απελευθερώσουμε τη Μακεδονία του Αιγαίου από τους Έλληνες και θα την ενώσουμε με την αδελφή Μακεδονία του Βαρδάρη».

Ξενοφών Α. Μπρουντζάκης Το χρονικό του μακεδονικού ζητήματος ..Μέρος Δεύτερο:

Δημοσιεύτηκε στο ΠΟΝΤΙΚΙ

https://www.topontiki.gr/

τεύχος 2349

29/08/2024

31.08.2024

istoria-makedoniko

Μέρος Δεύτερο: 

- Η δημιουργία του κράτους των Σκοπίων (1944)

Η βουλγαρική Οχράνα, μια αυτονομιστική οργάνωση με αρχηγό τον κομιτατζή Άντον Κάλτσεφ, στόχευε στην κατάληψη της Θεσσαλονίκης και της Δυτικής Μακεδονίας υπό την ιταλική και τη γερμανική κατοχή. Προς επίτευξη του σκοπού της, ένα τμήμα του ΣΝΟΦ (Σλαβομακεδονικό Λαϊκό Απελευθερωτικό Μέτωπο) συντονίζει τη δράση του εναντίον των ελληνικών πληθυσμών της Μακεδονίας. Τα θύματα από ελληνικής πλευράς υπολογίζονται στους 3.000 ανθρώπους και σφαγιάστηκαν στο όνομα… της ενιαίας κομμουνιστικής Μακεδονίας.

1944: Το 1944 το ΚΚΕ στράφηκε ανοιχτά κατά των αποσχιστικών κινήσεων του ΣΝΟΦ όπως και κατά των σλαβόφωνων ταγμάτων Αριδαίας – Έδεσσας και Φλώρινας – Καστοριάς που ελέγχονταν από το Γενικό Επιτελείο της γιουγκοσλαβικής Μακεδονίας.

1945: Σαν διάδοχη κατάσταση του ΣΝΟΦ (Σλαβομακεδονικού Λαϊκού Απελευθερωτικού Μετώπου) ιδρύεται στα Σκόπια τον Απρίλιο του 1945 το ΝΟΦ (Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο). Η δράση των ένοπλων ομάδων του ΝΟΦ στο Βίτσι και το Καϊμακτσαλάν έφερε το ΚΚΕ σε ιδιαίτερα δυσχερή θέση. Το 1945 ο Ζαχαριάδης στρέφεται εναντίον του ΝΟΦ που προπαγάνδιζε τη συνένωση του «μακεδονικού λαού» και δρούσε ανεξέλεγκτα στην ελληνική Μακεδονία.

Στους λόγους του ο Ζαχαριάδης αναφερόταν τώρα πια στην ελληνικότητα της Μακεδονίας και στο απαραβίαστο των ελληνικών συνόρων. Η στάση αυτή του Ζαχαριάδη αποδείχτηκε βραχύβια, αφού δεν έκλεισε χρόνο. Ο ίδιος είχε αρχίσει να σκέπτεται σοβαρά το ενδεχόμενο της ένοπλης σύγκρουσης, πράγμα που θα απαιτούσε τη βοήθεια των γειτονικών χωρών και κυρίως της Γιουγκοσλαβίας. Έτσι, έπρεπε να εξομαλυνθούν οι σχέσεις ΚΚΕ και ΝΟΦ. Εδώ να θυμίσουμε ότι πριν από λίγους μήνες οι οργανώσεις του ΚΚΕ προέτρεπαν τους κατοίκους να καταδώσουν στην αστυνομία και στα κρατικά όργανα τους πράκτορες του ΝΟΦ, αν εμφανίζονταν στην περιοχή τους. Τώρα το ΝΟΦ από φασιστική οργάνωση, όπως είχε χαρακτηρισθεί από τον Ζαχαριάδη, έγινε αίφνης μια δημοκρατική οργάνωση, ένα αντίστοιχο σλαβομακεδονικό ΕΑΜ.

1946: Στις 14 Οκτωβρίου 1946 έγινε η συμφωνία του ΚΚΕ με τη Γιουγκοσλαβία. Σε αυτή δεν προβλεπόταν η ίδρυση ξεχωριστών σλαβομακεδονικών ένοπλων τμημάτων. Ταυτόχρονα, ωστόσο, με την ίδρυση του κράτους των Σκοπίων αναθερμάνθηκε ο σλαβομακεδονικός εθνικισμός και η αλυτρωτική προπαγάνδα έδινε και έπαιρνε υπό την αιγίδα του ΝΟΦ, το οποίο δεν ελεγχόταν πλήρως από το ΚΚΕ. Για να γίνει κατανοητό, στους κόλπους του ΝΟΦ υπήρχαν οι τάσεις του ΚΚΕ και η φιλογιουγκοσλαβική πτέρυγα που ελέγχονταν από τα Σκόπια. Η δε σκοπιανή φράξια προπαγάνδιζε ανοιχτά ότι λύση του μακεδονικού ζητήματος μπορεί να υπάρξει μονάχα όταν η ελληνική Μακεδονία ενωθεί με τη γιουγκοσλαβική Μακεδονία στο πλαίσιο της γιουγκοσλαβικής ομοσπονδίας. Ταυτόχρονα, προπαγάνδιζε την ανάγκη διαμόρφωσης σλαβομακεδονικής συνείδησης στους σλαβόφωνους της ελληνικής Μακεδονίας. Στους προγραμματικούς της στόχους ήταν επίσης η επαρκής εκπροσώπηση Σλαβόφωνων στα διάφορα κομματικά όργανα, όπως και στις στρατιωτικές διοικήσεις.

- 1947: Το ΚΚΕ αρέσκεται στο να γράφει τη δική του ιστορία. Έτσι στην «Κομμουνιστική Επιθεώρηση», 1η Μαρτίου 1947, δίνει μια νότα γνήσιας ιστορικής αποτίμησης, παρουσιάζοντας τον Παύλο Μελά σαν κομιτατζή που «έσφιγγε τη θηλιά στον λαιμό του μακεδονικού λαού», ο οποίος «στέναξε κάτω από τόσους ζυγούς σκλαβιάς».

1948: Τα δύσκολα για το ΚΚΕ ήρθαν τον Ιούνιο του 1948 με τη ρήξη των σχέσεων Στάλιν – Τίτο. Παρά την καταδικαστική εναντίον του Τίτο απόφαση της Κομινφόρμ (ιδρύθηκε τον Σεπτέμβριο του 1947 και είχε ως στόχο να λειτουργήσει ως μέσω επιβολής των απόψεων του ΚΚΣΕ στο διεθνές κομμουνιστικό κίνημα και ενίσχυσης του ελέγχου των Σοβιετικών στις χώρες του ανατολικού μπλοκ και γενικότερα του συντονισμού των κομμουνιστικών τους κομμάτων) της 28ης Ιουνίου 1948, το ΚΚΕ, κάνοντας την ανάγκη φιλοτιμία, απέφυγε να στραφεί με σφοδρότητα κατά της Γιουγκοσλαβίας, καθώς από εκεί λάμβανε σημαντική βοήθεια για τον αγώνα του. Παρά τη μετριοπαθή του στάση, η γιουγκοσλαβική «διεθνιστική» βοήθεια του Τίτο περιορίστηκε δραστικά. Για την ακρίβεια, μέσω Βουλγαρίας προερχόταν πλέον η σοβιετική βοήθεια προς τον Δημοκρατικό Στρατό. Μετά το πλήγμα που υπέστη το πνεύμα της «αλληλεγγύης των λαών», η φιλογιουγκοσλαβική πτέρυγα του ΝΟΦ υπονόμευε τον Δημοκρατικό Στρατό και άρχισε να οργανώνει λιποταξίες Σλαβομακεδόνων μαχητών προς τη Γιουγκοσλαβία με τη δικαιολογία ότι το ΚΚΕ πρόδωσε τον αγώνα του «μακεδονικού λαού».

1949: Στην Πέμπτη Ολομέλεια του ΚΚΕ, το 1949, ο Ζαχαριάδης επανήλθε επιβάλλοντας τη θέση «για το δικαίωμα της εθνικής αποκατάστασης και αυτοδιάθεσης του μακεδονικού λαού». Η θέση για ενιαίο και ανεξάρτητο μακεδονικό κράτος προκάλεσε σύγχυση στη Σόφια και στο Βελιγράδι, και φυσικά στην Αθήνα, όπου το KKE καταγγέλθηκε ως κόμμα προδοτικό. Για τον λόγο αυτόν, η Σοβιετική Ένωση κάλεσε τον Ζαχαριάδη να αποφύγει τη συζήτηση τέτοιων ζητημάτων στο Δεύτερο Συνέδριο του ΝΟΦ.

Στις 25 και 26 Μαρτίου 1949 στην εκκλησία του χωριού Ψαράδες (Nivici), κοντά στις Πρέσπες, συνήλθε το Δεύτερο Συνέδριο του ΝΟΦ, στο οποίο έλαβαν μέρος 700 αντιπρόσωποι. Στον λόγο του ο Ζαχαριάδης αναφέρθηκε στα επιτεύγματα του «μακεδονικού» λαού για την κοινή νίκη, την οποία χαρακτήρισε δύσκολη. Το συνέδριο υπογράμμισε την ενότητα του ελληνικού λαού με τον «μακεδονικό» λαό και διακήρυξε το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης του μακεδονικού λαού.

Στις 27 Μαρτίου 1949 ιδρύθηκε η «Κομμουνιστική Οργάνωση της Μακεδονίας του Αιγαίου (ΚΟΕΜ)» ως τμήμα του ΚΚΕ. Στην ιδρυτική συνδιάσκεψη έλαβαν μέρος 163 Σλαβομακεδόνες κομμουνιστές, αντιπρόσωποι στο Δεύτερο Συνέδριο, οι οποίοι και εξέλεξαν μία οργανωτική επιτροπή. Αποστολή της επιτροπής ήταν η σύγκληση μιας πανεθνικής συνδιάσκεψης για την εκλογή της ηγεσίας του κόμματος. Είναι σαφές ότι η ΚΟΕΜ αποτελούσε ένα αντίβαρο στο Κ.Κ. «Μακεδονίας». Στις 3 Απριλίου 1949 ανασχηματίστηκε η ΠΔΚ (Προσωρινή Δημοκρατική Κυβέρνηση). Όπως είχε προαναγγελθεί, ο P. Mitrevski έγινε υπουργός Επισιτισμού, ο V. Kojicev μέλος του Ανώτατου Πολεμικού Συμβουλίου του Δ.Σ. και ο S. Kocev πρόεδρος της Διεύθυνσης Εθνικών Μειονοτήτων. Με τις παραχωρήσεις αυτές το ΚΚΕ υπολόγιζε ότι θα μπορούσε να στρατολογήσει περισσότερους Σλαβομακεδόνες και να δελεάσει τους πρόσφυγες που είχαν καταφύγει στη Γιουγκοσλαβία και όσους είχαν μεταναστεύσει νωρίτερα στη Βουλγαρία να επιστρέψουν στην Ελλάδα και να αγωνιστούν στον Δημοκρατικό Στρατό.

Το KKE από τη μεριά του με τη νέα του αυτή γραμμή προσπαθούσε να δημιουργήσει αντιπερισπασμό στις αποσχιστικές δραστηριότητες τις οποίες ανέπτυσσαν οι δυνάμεις που έβλεπαν τα Σκόπια σαν το εθνικό τους κέντρο και να εξασφαλίσει μεγαλύτερη συμμετοχή των Σλαβόφωνων στον Δημοκρατικό Στρατό.

Εν ολίγοις, η νέα θέση του ΚΚΕ στρεφόταν κατά της κυριαρχίας του Τίτο στη γιουγκοσλαβική Μακεδονία και αμφισβητούσε τον ρόλο της γιουγκοσλαβικής Μακεδονίας και ταυτόχρονα στρεφόταν και κατά της εδαφικής ακεραιότητας της Ελλάδας. Έτσι, το ΚΚΕ βρέθηκε στο στόχαστρο τόσο της γιουγκοσλαβικής όσο και της ελληνικής κυβέρνησης εξ αιτίας τη αλλοπρόσαλλης πολιτικής τού Ζαχαριάδη.

1950-51: Ο Νίκος Ζαχαριάδης απέδωσε αργότερα την ήττα τού Δημοκρατικού Στρατού «στην υπονομευτική δράση των φιλογιουγκοσλαβικών στοιχείων του ΝΟΦ και στην προδοσία του Τίτο».

Το 1951 αποκαταστάθηκαν με αμερικανική μεσολάβηση οι ελληνογιουγκοσλαβικές σχέσεις. Ο Ζαχαριάδης, παραβλέποντας τη δική του τυχοδιωκτική και αλλοπρόσαλλη πολιτική, θα θεωρήσει υπευθύνους για την ήττα του Δημοκρατικού Στρατού τη συνωμοσία του «ελληνικού μοναρχοφασισμού» με την κλίκα του Τίτο!

Οι άγνωστες πτυχές του μακεδονικού ζητήματος (1959-1992).

                                                       ВАРДАРСКА БАНОВИНА СКОПЈЕ

                                                                  --------------------------------

https://www.protothema.gr/

Τα λάθη της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής τη δεκαετία του 1960 – Η τηλεόραση στην Ελλάδα… έρχεται μέσω Σκοπίων - Η επεισοδιακή επίσκεψη του τότε Προέδρου της Δημοκρατίας Χρήστου Σαρτζετάκη στην Αυστραλία το 1988 - Η χαμένη ευκαιρία του Δεκεμβρίου 1991

1515347797056_skopia3

Το, λεγόμενο, μακεδονικό ζήτημα απασχολεί τη χώρα μας για πολλές δεκαετίες. Ήδη από το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και την ανακήρυξη της Ομοσπονδιακής Λαϊκής Δημοκρατίας της Μακεδονίας, στο πλαίσιο της Σοσιαλιστικής Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας μέχρι σήμερα, έχουν συμβεί πάρα πολλά γεγονότα και η χώρα μας είχε (και έχει...), ν' αντιμετωπίσει πολλά ζητήματα που προέκυψαν ή προκύπτουν. Βέβαια οι "ρίζες" του μακεδονικού βρίσκονται πολλά χρόνια πίσω, στις αρχές του 20ου αιώνα ή και νωρίτερα.

Σήμερα θ' ασχοληθούμε με το μακεδονικό ζήτημα και άγνωστες λεπτομέρειες από τα τέλη της δεκαετίας του 1950 ως τις αρχές της δεκαετίας του 1990.

Πολύτιμος βοηθός μας στα γεγονότα, το εξαιρετικό, βιβλίο του Σταύρου Τζίμα "Κρυφές Πτυχές του Μακεδονικού", Εκδόσεις Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη 2021.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και ο πρόλογος του βιβλίου που έχει γράψει ο Παύλος Τσίμας και παραθέτει κάποιες άκρως ενδιαφέρουσες πληροφορίες για τα χρόνια μετά το 1959. Ας δούμε τα σημαντικότερα σημεία, ιδιαίτερα όσα δεν είναι ευρέως γνωστά.

karamanlis-tito

Συνάντηση Κωνσταντίνου Καραμανλή με τον Τίτο

Η Συμφωνία Αβέρωφ-Πόποβιτς

Την άνοιξη του 1959 ο Κωνσταντίνος Καραμανλής συναντήθηκε με τον Τίτο και υπέγραψαν μια συμφωνία που ο Σοφοκλής Βενιζέλος επέκρινε ως παράγουσα "κινδύνους εθνικής αφυπνίσεως των εναπομεινάντων των σλαβόφωνων της δυτικής Μακεδονίας".

Το 1962, ο τότε πρόεδρος της ΟΛΔ της Μακεδονίας Κολισέφσκι, κυκλοφόρησε ένα βιβλίο όπου ισχυριζόταν και υποστήριζε ότι υπάρχει μακεδονικό έθνος με δική του ιστορία και γλώσσα, που όμως ήταν θύμα του σερβικού, του βουλγαρικού και του ελληνικού επεκτατισμού.

Η κυβέρνηση Καραμανλή ανέστειλε τη συμφωνία του 1959 ως απάντηση "εις την περί μακεδονικού προπαγάνδαν".

Τον Δεκέμβριο του 1962, ο Έλληνας ΥΠΕΞ Ευάγγελος Αβέρωφ και ο Γιουγκοσλάβος ομόλογός του Κότσα Πόποβιτς, συμφώνησαν να διατηρήσουν τις εκ διαμέτρου αντίθετες θέσεις τους για το μακεδονικό, χωρίς όμως να επηρεαστούν οι, εξαιρετικές κατά τ' άλλα, σχέσεις των δύο χωρών.

αρχειο_ληψης__2_

Άνοιξη του 1959. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής συναντήθηκε με τον Τίτο

Όπως γράφει ο Νίκος Μέρτζος στο βιβλίο του "ΤΑ ΣΚΟΠΙΑ και οι Άλλοι", Θεσσαλονίκη 2013, ο Αβέρωφ σε γραπτές οδηγίες του προς τους Έλληνες διπλωμάτες, τόνιζε:

"Από απόψεως πρακτικής το Μακεδονικόν είναι δια τους Γιουγκοσλάβους πολιτικόν όνειρον (...). Τούτο όμως δεν σημαίνει ότι δι' ημάς το θέμα δεν είναι σοβαρόν και δεν αποτελεί μέγαν κίνδυνον. Εις την πολιτικήν ζωήν των εθνών τα 10 ή 20 έτη δεν αποτελούν μεγάλην περίοδου".

Τα πρώτα βήματα της ελληνικής τηλεόρασης… μέσω Σκοπίων!

Στο μεταξύ τον Αύγουστο του 1959 άρχισε να λειτουργεί στα Σκόπια ο τηλεοπτικός σταθμός της "Λαϊκής Δημοκρατίας της Μακεδονίας". Αρχικά αναμετέδιδε το πρόγραμμα της γιουγκοσλαβικής τηλεόρασης και κάποιες ιταλικές εκπομπές, σύντομα όμως άρχισε να μεταδίδει και τοπικά "μακεδονικά" προγράμματα. Το ελληνικό προξενείο στα Σκόπια τον Νοέμβριο του 1959, ενημέρωνε την κεντρική υπηρεσία στην Αθήνα για τη λειτουργία του σταθμού.

Το τηλεγράφημα κοινοποιήθηκε στην ΚΥΠ (πρόδρομο της ΕΥΠ), με το επείγον αίτημα διαπιστωθεί "αν είναι τεχνικώς δυνατή η λήψις των προγραμμάτων αυτών εν Ελλάδι". Η απάντηση της ΚΥΠ ήταν θετική. Όμως στο Υπουργείο Εξωτερικών είχαν άλλη άποψη. Μετά από σειρά συσκέψεων, ο επικεφαλής της Α' Διεύθυνσης κατέληξε στην εξής εισήγηση: "Δοθέντος ότι η δια της τηλεοράσεως προπαγάνδα δύναται να είναι εκτάκτως επικίνδυνος, φρονούμε ότι δέον (πρέπει) να παρεμποδισθεί η εκ του εξωτερικού εισαγωγή μηχανημάτων λήψεως τηλεοράσεως, συναρμολογημένων ή και εις τμήματα".

Η εισήγηση έγινε δεκτή και τον Μάρτιο του 1960, εκδόθηκε ειδική εγκύκλιος του Υπουργείου Οικονομικών με αριθμό 3328/60, που προέβλεπε η απαγόρευση εισαγωγής τηλεοπτικών συσκευών, συνηρμολογημένων ή εις τμήματα", χωρίς προηγούμενη ειδική άδεια των Υπουργών Οικονομικών και Εξωτερικών (!).

mitsotakis_samaras

Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, Αντώνης Σαμαράς

- Παράλληλα, οι Αρχές Ασφαλείας έλαβαν εντολή να καταγράφουν τα σπίτια στη Βόρειο Ελλάδα που έχουν κεραία τηλεόρασης. Έκθεση της ΕΥΠ στις 13 Μαρτίου 1965, σημείωνε ότι "εις Φλώριναν λειτουργούν πέντε συσκευαί (ενν. τηλεόρασης) εις οικίας πολιτών".

Στις αρχές του 1966 ο διοικητής της ΚΥΠ Στρατηγός Παπαγεωργόπουλος κοινοποιούσε τις ανησυχίες του στον πρωθυπουργό Στέφανο Στεφανόπουλο: "Καθίσταται σαφές, ότι αι εκπομπαί, ανεξαρτήτως των εξωτερικών, μορφωτικών, καλλιτεχνικών ή πολιτιστικών καλύψεων υφ' ας παρουσιάζονται, αποβλέπουν σταθερώς εις την επίτευξιν του μοναδικού σκοπού, ήτοι της προπαγάνδας επί του σλαβοφώνου, αλλά και του ελληνοφώνου στοιχείου της Μακεδονίας, δια την εν καιρώ έγερσιν επισήμως θέμα ανεξαρτητοποιήσεως".

546f0-25ce259125ce25b225ce25b525cf258125cf258925cf2586-25ce25a025ce25bf25cf258025ce25bf25ce25b225ce25b925cf258425cf2582

- Ένα από... τα θύματα της εγκυκλίου αυτής, ήταν ένας Έλληνας μετανάστης στη Γερμανία, ο οποίος ξεκίνησε από το Μόναχο για μόνιμη επανεγκατάσταση στην Ελλάδα τον Μάρτιο του 1964. Φόρτωσε στο αυτοκίνητό του τις βαλίτσες με τα πράγματά του και ό,τι άλλο μπορούσε και κάποια άλλα ογκώδη, ανάμεσά τους και μια συσκευή τηλεόρασης, τα έστειλε με το τρένο.

'Οταν πήγε στο τελωνείο του σταθμού Λαρίσης να την παραλάβει, έκπληκτος άκουσε ότι η τηλεόρασή του είχε κατασχεθεί! Η εισαγωγή συσκευών τηλεόρασης στην Ελλάδα απαγορευόταν...

Πριν λίγα χρόνια ο Παύλος Τσίμας ανακάλυψε στα αρχεία του Υπουργείου Εξωτερικών (τμήμα Βαλκανικών Υποθέσεων) την αίτηση που ο άτυχος συμπατριώτης μας είχε υποβάλει, ζητώντας να του επιστραφεί η συσκευή «την οποίαν ηγόρασα εκ του υστερήματός μου με δόσεις».

Το 1963 η χώρα μας "έτρεχε" με ρυθμό ανάπτυξης 11,8 % και ήταν η πρώτη που είχε υπογράψει συμφωνία σύνδεσης με την ΕΟΚ (των έξι). Ωστόσο δεν είχε τηλεόραση...

Αντίθετα, Γιουγκοσλαβία, Ρουμανία και Βουλγαρία είχαν αποκτήσει τηλεόραση από τη δεκαετία του 1950 και η Αλβανία το 1960.

https://www.protothema.gr/

Scan_0005

- Τουλάχιστον, το άνοιγμα του σταθμού στα Σκόπια οδήγησε την κυβέρνηση να δώσει, επιτέλους, στο Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοτηλεόρασης (ΕΙΡ) να ξεκινήσει πειραματικές τηλεοπτικές εκπομπές. Στην ελληνική νομοθεσία υπήρξε για πρώτη φορά αναφορά σε λειτουργία τηλεοπτικών σταθμών στην Ελλάδα στον νόμο 1663 του 1951.

Μετά από μια σειρά διαγωνισμών οι οποίοι στη συνέχεια ακυρώνονταν, σχέδια που έμεναν στο συρτάρι και πολλά ακόμη, στις 3 Σεπτεμβρίου 1960, στις 8 το βράδυ, ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής που μόλις είχε εγκαινιάσει τη ΔΕΘ, αφίχθηκε στο περίπτερο της ΔΕΗ. Την ώρα της άφιξής του βγήκε στον αέρα η πρώτη εκπομπή ειδήσεων με οπερατέρ των Κώστα Μπαλάφα.

- Η Έλσα Παπαστεργίου έκανε την πρώτη εκφώνηση: «Εδώ ο Πρώτος Πειραματικός Σταθμός Τηλεοράσεως Ελλάδος. Στο στούντιο εισέρχεται ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής».

url

- Η κάμερα στράφηκε προς το πρόσωπο του Κ. Καραμανλή ο οποίος απηύθυνε σύντομο μήνυμα προς τον λαό της Βόρειας Ελλάδας. Ακολούθησε η επίσημη έναρξη λειτουργίας, κάποιες συνεντεύξεις και ο Άλκης Στέας που παρουσίασε ένα τηλεφωνικό παιχνίδι γνώσεων (είμαστε σίγουροι ότι θα ήταν απείρως καλύτερο από τα σημερινά ως φερόμενα παιχνίδια γνώσεων…).

Εκατό συσκευές τηλεόρασης είχαν τοποθετηθεί σε διάφορα σημεία της συμπρωτεύουσας και γύρω στους 30.000 Θεσσαλονικείς (!) συνωστίζονταν στα πεζοδρόμια για να παρακολουθήσουν το πρώτο πειραματικό πρόγραμμα, αριθμός που δόθηκε επισήμως από ειδικά συνεργεία που έκαναν τη σχετική μέτρηση, τις ώρες 21.30-22.00 της 17/9/1960

(Τα στοιχεία για την τηλεόραση προέρχονται από το βιβλίο του Στάθη Βαλούκου «ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ», εκδόσεις ΑΙΓΟΚΕΡΩΣ, 2008). Επανερχόμαστε στο μακεδονικό, μετά τη μακροσκελή αλλά ενδιαφέρουσα νομίζουμε, τηλεπαρένθεση.

Ελλάδα και Γιουγκοσλαβία ως τα μέσα της δεκαετίας του ’80 τήρησαν την άτυπη συμφωνία Αβέρωφ-Πόποβιτς. Ωστόσο πάντοτε η Αθήνα θεωρούσε το μακεδονικό, εθνικό ζήτημα.

Scan_0006

Η επεισοδιακή επίσκεψη Σαρτζετάκη στην Αυστραλία το 1988

Το μακεδονικό ήρθε για τους περισσότερους στην Ελλάδα στο προσκήνιο, το 1988. Τον Νοέμβριο εκείνου του έτους, ο τότε Πρόεδρος της Δημοκρατίας Χρήστος Σαρτζετάκης επισκέφθηκε την Αυστραλία όπου εκπροσώπησε την Ελλάδα στην επέτειο συμπλήρωσης 200 χρόνων από την ίδρυση του Αυστραλιανού κράτους.

Το Ελληνικό Υπουργείο Πολιτισμού με αφορμή την επέτειο οργάνωσε έκθεση με θέμα «Αρχαία Μακεδονία» που θα εγκαινίαζε ο κύριος Σαρτζετάκης παρουσία του Αυστραλού πρωθυπουργού Ρόμπερτ Χοκ και άλλων επισήμων.

- Ο Χρήστος Σαρτζετάκης μιλάει για το Μακεδονικό ζήτημα

Στην Αυστραλία ζούσαν τότε περίπου 700.000 Έλληνες ομογενείς και περίπου 100.000 Σκοπιανοί («Σλαβομακεδόνες»). Μερικές εκατοντάδες από αυτούς συγκεντρώθηκαν στις 24/11/1988 έξω απ’ το μουσείο όπου θα τελούνταν τα εγκαίνια και αποδοκίμασαν τον κύριο Σαρτζετάκη και την ακολουθία του. Απέναντί τους βρέθηκαν πολλοί περισσότεροι ομογενείς μας που φώναζαν συνθήματα υπέρ της ελληνικότητας της Μακεδονίας.

Κατά την προσέλευση του Έλληνα Προέδρου απειλήθηκε σύρραξη και η Αστυνομία της Αυστραλίας του υπέδειξε να εξέλθει κατά την αναχώρησή του από την πίσω πόρτα για λόγους ασφαλείας.

Ο Πρόεδρος απέρριψε αμέσως ως ανοίκεια την πρόταση δηλώνοντας σε έντονο ύφος: «Είμαι ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας και δεν θα φύγω ως διαρρήκτης». Αποχωρώντας απεύθυνε χαιρετισμό από μικροφώνου στους ομογενείς μας.

Ακολούθησε πανδαιμόνιο κραυγών και συνθημάτων, επιδοκιμασίας και ενθουσιασμού από τους Έλληνες και αποδοκιμασίες από τους Σκοπιανούς που μάλιστα εκσφενδόνισαν αντικείμενα εναντίον του κύριου Σαρτζετάκη.

Στη συνέχεια η αυστραλιανή κυβέρνηση, προσπάθησε να λογοκρίνει δύο φορές ομιλίες του Έλληνα Προέδρου σε επίσημα δείπνα, με αναφορές στη Μακεδονία.

Ο Χρήστος Σαρτζετάκης απείλησε ότι θα διακόψει την επίσκεψή του και θα επιστρέψει στην Ελλάδα. Η αυστραλιανή κυβέρνηση υποχώρησε γιατί αν συνέβαινε κάτι τέτοιο θα δημιουργούνταν μείζον διπλωματικό θέμα με απρόβλεπτες συνέπειες λόγω της μεγάλης πολιτικής ισχύος της ελληνικής ομογένειας.

Πάντως οι τηλεοπτικές εικόνες μετέφεραν και στην Ελλάδα τον «άγνωστο» πόλεμο για τη Μακεδονία που θα απασχολούσε ως σήμερα τη χώρα μας…

Το «μοιραίο» 1991

Στις 25 Ιανουαρίου 1991 το Κοινοβούλιο της γειτονικής χώρας ανακήρυξε την ανεξαρτησία της. Στις 8/9/1991 έγινε δημοψήφισμα όπου το 95,09% τάχθηκε υπέρ της αποχώρησης από τη διαλυόμενη Γιουγκοσλαβία. Τον Νοέμβριο του ίδιου έτους το Κοινοβούλιο ψήφισε Σύνταγμα. Στις 2 Δεκεμβρίου 1991 ο Κίρο Γκλιγκόροφ έστειλε επιστολή σε ηγέτες ξένων χωρών με την οποία τους εξέφραζε την επιθυμία των Σκοπίων, να αναγνωριστεί η «Δημοκρατία της Μακεδονίας» ως ανεξάρτητο κράτος.

880px-Genscher-19-09-2013

Χανς-Ντίτριχ Γκένσερ

Στις 16 Δεκεμβρίου 1991 έγινε η κρίσιμη σύσκεψη των Υπουργών Εξωτερικών της τότε ΕΟΚ (των 12). Την Ελλάδα εκπροσώπησε ο ΥΠΕΞ Αντώνης Σαμαράς. Ο Γερμανός ομόλογός του Χανς Ντρίτριχ Γκένσερ απαίτησε την αναγνώριση της Κροατίας και της Σλοβενίας. Ο Α. Σαμαράς δεν ζήτησε ανταλλάγματα για το «μακεδονικό» ούτε έβαλε βέτο και δέχθηκε τις αξιώσεις Γκένσερ (και άλλων…). Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης σε συνέντευξη στον Σταύρο Τζίμα τον Ιανουάριο του 2014, επέρριψε όλη την ευθύνη στον Αντώνη Σαμαρά αποδίδοντάς του απειρία. Βέβαια είπε και πως «δεν φταίει αυτός, φταίω εγώ που έστειλα έναν άπειρο άνθρωπο».

Μάλιστα ο Κων/νος Μητσοτάκης ανέφερε στον Σταυρό Τζίμα: «Του είπα: ανόητε, εκείνη την ώρα θα μπορούσες να πάρεις ό, τι ήθελες να πεις υποχωρώ, αλλά θέλω να μου λύσετε το πρόβλημα των Σκοπίων. Οι Γερμανοί θα έλυναν τότε το πρόβλημα των Σκοπίων με αντάλλαγμα αυτό της Κροατίας». Επισήμανε δε ότι ο έμπειρος Γκένσερ , πήρε τρεις φορές τηλέφωνο τον Χέλμουτ Κολ, ενώ ο Αντώνης Σαμαράς δεν επικοινώνησε μαζί του.

Βέβαια, ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, που είπε ότι αν ήταν αυτός παρών θα έθετε βέτο, δεν εξήγησε γιατί έστειλε έναν άπειρο, όπως ο Αντώνης Σαμαράς σε μια ιστορική Σύνοδο και γιατί δεν επιδίωξε ο ίδιος να τον βρει και να του δώσει οδηγίες;

Η αλήθεια είναι ότι όταν έσκασε η βόμβα του «μακεδονικού» η ελληνική πλευρά ήταν παντελώς ανέτοιμη. Στα συρτάρια του Υπουργείου Εξωτερικών δεν υπήρχε κανένα απολύτως σχέδιο, παρά τις προειδοποιήσεις διπλωμάτων, όπως ο Ευάγγελος Κωφός, ότι έρχεται καταιγίδα…

Έτσι ήταν αναμενόμενες οι κατοπινές εξελίξεις…

Τι έγινε όμως στη σύσκεψη της Αχρίδας (αρχές 1992);

Τι ειπώθηκε ανάμεσα σε Μιλόσεβιτς και Γκλιγκόροφ;

Πρότεινε πραγματικά ο Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς στον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη τη «μοιρασιά» των Σκοπίων μεταξύ Ελλάδας και Σερβίας ή όχι;

Όλα αυτά θα το δούμε σε άρθρο μας τις επόμενες μέρες στο protothema.gr.

Πηγή: ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΖΙΜΑΣ, «ΚΡΥΦΕΣ ΠΤΥΧΕΣ ΤΟΥ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΥ» Εκδόσεις επίκεντρο, Θεσσαλονίκη 2021.

Ευχαριστούμε θερμά τις «Εκδόσεις Επίκεντρο» και ιδιαίτερα την κυρία Σοφία Ατζέμη για την πολύτιμη βοήθειά τους.

THIVA POST: Η ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΗ - ΤΕΡΕΝΣ ΚΟΥΙΚ:...

THIVA POST: Η ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΗ - ΤΕΡΕΝΣ ΚΟΥΙΚ:...: ΟΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΠΕΡΙΜΕΝΕΙ Ο ΤΕΡΕΝΣ ΚΟΥΙΚ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ ΤΗΣ ΝΔ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΣΚΟΠΙΩΝ Ο Βουλευτής Επικρατείας και Τομεάρ...

Οι Μακεδονομάχοι που έγιναν αρνάκια..

https://epiruseye.gr/

18 July 2019 / Τηλεβόας Άρτας

ΣΥΡΙΖΑ: Να τους ευχηθούμε καλή επιστροφή στην πραγματικότητα και την πάγια εθνική γραμμή της εξωτερικής πολιτικής της χώρας, αλλά και καλά ξεμπερδέματα, με τους ακροδεξιούς και εθνικιστές που, με αφορμή τις Πρέσπες, ενσωμάτωσαν στο κόμμα τους

   Η Ν.Δ. επέλεξε προεκλογικά να διχάσει την ελληνική κοινωνία επενδύοντας καιροσκοπικά και υποκρικά στο Μακεδονικό και υποστηρίζοντας τα εθνικιστικά συλλαλητήρια. Σήμερα, ως κυβέρνηση, έχει κάνει ήδη στροφή 180 μοιρών μιλώντας με «ρεαλιστικούς» όρους και ξεχνώντας τους πύρινους λόγους κατά της Συμφωνίας των Πρεσπών.

   Την Τετάρτη 17/7, μιλώντας σε πάνελ με θέμα «τα Βαλκάνια μετά τη Συμφωνία των Πρεσπών» ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών, Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης τόνισε: «Πιστεύουμε ότι η Συμφωνία των Πρεσπών αφήνει χώρο μέσω της ευρωπαϊκής διαδικασίας ένταξης της γείτονος να βρούμε επωφελείς τρόπους συνεργασίας και για τις δύο πλευρές».

   Σημείωσε παράλληλα ότι «θα υπερασπιστούμε όμως τα εθνικά συμφέροντα και προϊόντα με ονομασία προέλευσης Μακεδονία». «Η Συμφωνία έλυσε τα πολιτικά ζητήματα και αφήνει χώρο για συνεργασία στους τομείς του τουρισμού, των επενδύσεων και της οικονομίας» είπε χαρακτηριστικά, σε πλήρη αντιδιαστολή με τα όσα δήλωσε πριν τις εκλογές το κόμμα του.