..... στις εκλογές του Ιανουαρίου 1936 είχε λάβει µόλις 3,94% και 7 ...
4η Αυγούστου 1936 και ο Ιωάννης Μεταξάς, ωθείται στην κατάληψη της εξουσίας µε τον σπανιότερο τρόπο που θα µπορούσε να υπάρξει. Επί της ουσίας το ίδιο το ελληνικό κοινοβούλιο του παρέδωσε τα ηνία της απολυταρχικής διακυβέρνησης και εκείνος, εκµεταλλευόµενος τις περιστάσεις και την επίνευση του παλατιού, επέβαλε τη δικτατορία της 4ης Αυγούστου, που έµελλε να κρατήσει µέχρι την κατάληψη της χώρας από τους Γερµανούς τον Απρίλιο του 1941 και αφού ο ίδιος είχε πεθάνει τρεις µήνες νωρίτερα.
Ο Μεταξάς όµως, ως πρόσωπο που κυριάρχησε στην πολιτική ζωή επί τρεις δεκαετίες το πρώτο ήµισυ του 20ού αιώνα, έχει και ακόµη µία ιδιοµορφία: Η πλειονότητα του ελληνικού λαού τον µίσησε, καθώς ευθύνεται για τις συλλήψεις 80.000 πολιτών και για τη φυλάκιση ή τον εκτοπισµό περίπου 4.500 κοµµουνιστών σε ξερονήσια (χωρίς να συνυπολογίζουµε την ανελευθερία, την καταπίεση, τη βία και τη λογοκρισία), αλλά, από την άλλη πλευρά, ήταν αυτός που µερίµνησε επισταµένως για την αµυντική θωράκιση της χώρας, αντιλαµβανόµενος τις διεθνείς εξελίξεις και τις συγκρούσεις που εκτιµούσε πως ήταν θέµα χρόνου να µεταφέρουν τη φωτιά του πολέµου στη γειτονιά µας, αποκατέστησε το αξιόµαχο του Ελληνικού Στρατού και αρνούµενος το βράδυ της 28ης Οκτωβρίου 1940 την είσοδο των ιταλικών δυνάµεων στο έδαφός µας, ηγήθηκε του έπους των οροσειρών της Πίνδου και της Αλβανίας.
Φιλογερμανικό παρελθόν
Ο Μεταξάς, είχε φιλογερµανικό παρελθόν. Ηταν απόφοιτος της Στρατιωτικής Ακαδηµίας του Βερολίνου, θαύµαζε τον µιλιταρισµό και τη στρατιωτική δύναµη της γερµανικής αυτοκρατορίας και εκτιµούσε ότι το B’ Ράιχ δεν θα µπορούσε να ηττηθεί στον Α’ Παγκόσµιο Πόλεµο (1914-1918). Οταν όµως συνέβη αυτό, έγραψε στο «Ηµερολόγιό» του: «Η ήττα της Γερµανίας, την οποία ουδέποτε ανέµενα, τα ανέτρεψε όλα».
Αν και η µορφή εξουσίας του είχε επιρροές από τον γερµανικό ναζισµό και πρώτιστα από τον φασισµό της Ιταλίας, ουδέποτε ταυτίστηκε πλήρως µε κάποια από τις δύο ιδεολογίες.
Πεθαίνουν έξι πρωθυπουργοί!
Στις 31 Ιανουαρίου 1936 πεθαίνει ο Γεώργιος Κονδύλης, στις 18 Μαρτίου ο Ελευθέριος Βενιζέλος, στις 13 Απριλίου ο Κωνσταντίνος Δεµερτζής, έναν µήνα µετά ο Παναγής Τσαλδάρης και λίγο αργότερα µέσα στο ίδιο έτος ο Αλέξανδρος Ζαΐµης και ο Αλέξανδρος Παπαναστασίου. Εξι νυν και πρώην πρωθυπουργοί αφήνουν την τελευταία τους πνοή µέσα σε έναν χρόνο! Την ίδια ώρα, στην κοινωνία επικρατεί αναβρασµός εξαιτίας σωρείας οικονοµικών προβληµάτων που έχουν πολλαπλασιαστεί από τη διεθνή ύφεση και την έλευση προσφύγων από τη Μικρά Ασία.
Ο Γεώργιος ο Β παρέδωσε την Ελλάδα στον Μεταξά. Copyright: AP PHOTOSΟ
Ο Γεώργιος ο Β' θα διαµορφώσει το πολιτικό σκηνικό κατά το δοκούν, δίνοντας τώρα την εντολή σχηµατισµού κυβέρνησης σε έναν µικροκαµωµένο φιλοβασιλικό που έχει ανοιχτά υποστηρίξει την επιβολή ενός αντιδηµοκρατικού καθεστώτος στην Ελλάδα, στον Ιωάννη Μεταξά, επικεφαλής του Κόµµατος Ελευθεροφρόνων, το οποίο στις εκλογές του Ιανουαρίου 1936 είχε λάβει µόλις 3,94% και 7 έδρες. Ο Μεταξάς επιχείρησε αργότερα να δικαιολογήσει το βασιλικό πραξικόπηµα ισχυριζόµενος ότι δεν θα υπήρχε µεταβολή στη µορφή της κυβέρνησης και πως ο άναξ, από τη στιγµή που, σύµφωνα µε το Σύνταγµα, είχε δικαίωµα να διορίζει και να παύει υπουργούς (όντως αυτό ίσχυε), είχε επίσης και το δικαίωµα να διορίζει και τον πρωθυπουργό.
Hector Barbera, Team Toth Aprilia, Marco Simoncelli, Metis Gilera, crash.
- Το ημερολόγιο έγραφε Κυριακή, 23 Οκτωβρίου 2011 όταν ο αγώνας της Μαλαισίας στην Sepang International Circuit ξεκίνησε. Ήταν ο 17ος και προτελευταίος αγώνας της χρονιάς. Μόλις στον δεύτερο γύρο, ο Marco Simoncelli βρισκόταν στην τέταρτη θέση όταν, στην 11η στροφή, η μοτοσυκλέτα του έχασε την πρόσφυση και άρχισε να κινείται προς την εξωτερική γραμμή της στροφής. Όμως τα ελαστικά επανέκτησαν την πρόσφυση και ο Simoncelli άρχισε να επιστρέφει, γερμένος στην δεξιά πλευρά της μοτοσυκλέτας του, προς το εσωτερικό της στροφής, όπου βρίσκονταν οι Valentino Rossi και Colin Edwards. Οι δύο αναβάτες δεν μπορούσαν να κάνουν τίποτα για να τον αποφύγουν. Χτύπησαν με φόρα πάνω του και το κράνος του Simoncelli έφυγε από το κεφάλι του.
- Ο αγώνας διακόπηκε αμέσως και ο Simoncelli μεταφέρθηκε στο ιατρικό κέντρο της πίστας με ασθενοφόρο. Στις 16.56 τοπική ώρα, λιγότερο από μια ώρα μετά το ατύχημα, ανακοινώθηκε ότι ο Marco Simoncelli είχε υποκύψει στα τραύματά του σε ηλικία εικοσιτεσσάρων ετών.
Με την ευκαιρία της Ημέρας Μνήμης για τα θύματα του Ολοκαυτώματος, επιθυμώ να αποσαφηνίσω την ξεκάθαρη θέση μου σχετικά με τις απόψεις μου για τον αντισημιτισμό που αποτελεί καίρια απειλή κατά του Εβραϊκού λαού και πλήγμα στις αξίες της Δημοκρατίας μας και του Δυτικού πολιτισμού.
Στο παρελθόν είχα συνυπάρξει και ανεχτεί τις απόψεις ανθρώπων που έδειξαν ασέβεια στους εβραίους συμπατριώτες μου και γι αυτό το λόγο αισθάνομαι την ανάγκη να ζητήσω συγνώμη από την Εβραϊκή Κοινότητα.
Ακόμα περισσότερο λυπάμαι που υποστήριξα και προώθησα το υβριστικό για τους Εβραίους βιβλίο του Κώστα Πλέυρη.
Τα τελευταία όμως χρόνια έχω μάθει πολλά για τον Εβραϊκό λαό, την ιστορία του και την προσφορά των Ελλήνων Εβραίων στην χώρα μας και έχω προσπαθήσει πολύ και προσπαθώ να ενημερώσω όλους τους συμπολίτες μας για την συνεισφορά τους αυτή.
Πιστεύω ακράδαντα ότι ο αντισημιτισμός δεν έχει και δεν πρέπει να έχει θέση στη Δημοκρατία μας και στον πολιτισμό μας.
Το ολοκαύτωμα του Εβραϊκού λαού αποτελεί το μεγαλύτερο αίσχος του σύγχρονου πολιτισμού μας και μέσω της θυσίας του ισχυροποιήθηκε η δημοκρατία, ο αντιρατσισμός, και η πίστη στην ισότητα και την ελευθερία των λαών.
Με την ευκαιρία της Ημέρας Μνήμης για τα θύματα του Ολοκαυτώματος, επιθυμώ να αποσαφηνίσω την ξεκάθαρη θέση μου σχετικά με τις απόψεις μου για τον αντισημιτισμό που αποτελεί καίρια απειλή κατά του Εβραϊκού λαού και πλήγμα στις αξίες της Δημοκρατίας μας και του Δυτικού πολιτισμού.
Στο παρελθόν είχα συνυπάρξει και ανεχτεί τις απόψεις ανθρώπων που έδειξαν ασέβεια στους εβραίους συμπατριώτες μου και γι αυτό το λόγο αισθάνομαι την ανάγκη να ζητήσω συγνώμη από την Εβραϊκή Κοινότητα.
Ακόμα περισσότερο λυπάμαι που υποστήριξα και προώθησα το υβριστικό για τους Εβραίους βιβλίο του Κώστα Πλέυρη.
Τα τελευταία όμως χρόνια έχω μάθει πολλά για τον Εβραϊκό λαό, την ιστορία του και την προσφορά των Ελλήνων Εβραίων στην χώρα μας και έχω προσπαθήσει πολύ και προσπαθώ να ενημερώσω όλους τους συμπολίτες μας για την συνεισφορά τους αυτή.
Πιστεύω ακράδαντα ότι ο αντισημιτισμός δεν έχει και δεν πρέπει να έχει θέση στη Δημοκρατία μας και στον πολιτισμό μας.
Το ολοκαύτωμα του Εβραϊκού λαού αποτελεί το μεγαλύτερο αίσχος του σύγχρονου πολιτισμού μας και μέσω της θυσίας του ισχυροποιήθηκε η δημοκρατία, ο αντιρατσισμός, και η πίστη στην ισότητα και την ελευθερία των λαών.
Ακόμα περισσότερο λυπάμαι που υποστήριξα και προώθησα το υβριστικό για τους Εβραίους βιβλίο του Κώστα Πλεύρη»
Ο Norman Finkelstein είπε πριν από μερικά χρόνια ότι «το Ισραήλ πρέπει να υποστεί μια μεγάλη ήττα» για να ενταχθεί στον πολιτισμένο κόσμο. Γιατί το είπε αυτό; Λοιπόν, το Ισραήλ δεν ακολούθησε ποτέ τους διεθνείς και παγκόσμιους νόμους όσον αφορά την πολιτική και τους πολέμους. Το Ισραήλ κάνει ό,τι θέλει όταν πρόκειται να εξαφανίσει αμάχους και αθώους ανθρώπους. Αυτό ακριβώς γινόμαστε μάρτυρες αυτή τη στιγμή.
Στο πρόσφατο έργο του Gaza: An Inquest into Its Martyrdom , το οποίο δημοσιεύεται από το University of California Press, ο Finkelstein παίρνει το ισραηλινό σχέδιο στη Γάζα με το να παράγει το ένα έγγραφο μετά το άλλο που δείχνει ότι το Ισραήλ έχει διαπράξει εγκλήματα στη Γάζα - εγκλήματα που θα ντροπιάστε ανθρώπους όπως ο Ted Bundy ή ο Ted Kaczynski.
Ο Finkelstein γράφει:
«Η Λωρίδα της Γάζας είναι από τα πιο πυκνοκατοικημένα μέρη στον κόσμο. Πάνω από τα δύο τρίτα των κατοίκων του είναι πρόσφυγες και περισσότεροι από τους μισούς είναι κάτω των δεκαοκτώ ετών.
…«επιχειρήσεις» κατά του σε μεγάλο βαθμό ανυπεράσπιστου πληθυσμού της Γάζας. Χιλιάδες έχουν χαθεί και δεκάδες χιλιάδες έχουν μείνει άστεγοι. Εν τω μεταξύ, το Ισραήλ έχει υποβάλει τη Γάζα σε έναν ανελέητο παράνομο αποκλεισμό. Αυτό που έπληξε τη Γάζα είναι μια ανθρωπογενής ανθρωπιστική καταστροφή». [1]
Η Γάζα, γράφει ο Finkelstein στον πρόλογο του βιβλίου, «είναι ένα σαφώς κακό έγκλημα» και «το ντοκιμαντέρ το επιβεβαιώνει». [2]
Ο Finkelstein παίρνει όλα τα επιχειρήματα του Ισραήλ σε σχέση με τη λειτουργία του και τη Γάζα και τα τεμαχίζει από λόγιο. Το Ισραήλ συνεχίζει να ενεργεί με τρόπους που είναι ασυμβίβαστοι με την ηθική και πολιτική τάξη, κυρίως επειδή το Ισραήλ ξεφεύγει από τις κακές του πράξεις χωρίς καμία επίπτωση από τη Δύση. Αρκετά είναι αρκετά.
Το Ισραήλ πραγματοποιεί και πάλι αιματηρές επιθέσεις στη Γάζα. Ατελείωτοι βομβαρδισμοί από Ισραηλινούς τρομοκράτες – γνωστούς ως Ισραηλινές Άμυνας Δυνάμεις (IDF) – άφησαν στο πέρασμά τους πτώματα βρεφών και αιματοβαμμένα ερείπια κτιρίων κατοικιών. Γίνεται κάθε προσπάθεια να αποκεφαλιστεί το παρόν και να ξεκοιλιαστεί κάθε ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον. Οι τρέχουσες εκστρατείες σφαγής από το σιωνιστικό κράτος ακολούθησαν το καθιερωμένο μοτίβο των αποικιακών επιθέσεων, που χαρακτηρίζεται από μια ασυνείδητη λογική απανθρωπιάς.
1) Ισραηλινό κράτος και σιωνιστές έποικοι προσπάθησαν να εκτοπίσουν παράνομα Παλαιστίνιους από τον Σεΐχη Τζάρρα.
3) Τα ισραηλινά στρατεύματα κατέστρεψαν βάναυσα τους Παλαιστίνιους, εισβάλλοντας σε έναν από τους πιο ιερούς χώρους, το τέμενος Al-Aqsa, σε μια από τις πιο ιερές νύχτες, το Laylat-al Qadr, του ιερότερου μήνα, το Ραμαζάνι, σε μια από τις πιο ιερές πόλεις, την Ιερουσαλήμ, ενώ οι μουσουλμάνοι προσεύχονταν ειρηνικά. Οι ισραηλινές επιδρομές συνεχίστηκαν για δύο ημέρες, τραυματίζοντας εκατοντάδες.
4) Οι Παλαιστίνιοι εκτόξευσαν ρουκέτες ως αντίποινα.
5) Το Ισραήλ βομβάρδισε ανελέητα τη Γάζα, σκοτώνοντας 24 Παλαιστίνιους, μεταξύ των οποίων 9 παιδιά, και τραυματίζοντας περισσότερους από 100 άλλους.
Υποκριτική απάντηση
Οι ΗΠΑ – αντί να καταγγείλουν τον βομβαρδισμό δολοφονίας παιδιών στη Γάζα- αποδοκίμασαν υποκριτικά τους πυραύλους που εκτόξευσε η Παλαιστίνη στο Ισραήλ, λέγοντας ότι αναγνωρίζουν το δικαίωμα του Ισραήλ να υπερασπιστεί τον εαυτό του. Μιλώντας στην καθημερινή του ενημέρωση Τύπου, ο εκπρόσωπος Τύπου του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ, Νεντ Πράις, είπε ευχαρίστως :
«Επιτρέψτε μου να ξεκινήσω λέγοντας ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες καταδικάζουν με τον πιο έντονο τρόπο το μπαράζ επιθέσεων με ρουκέτες που εκτοξεύτηκαν στο Ισραήλ τις τελευταίες ώρες. Αυτή είναι μια απαράδεκτη κλιμάκωση». «Ενώ προτρέπουμε την αποκλιμάκωση από όλες τις πλευρές, αναγνωρίζουμε επίσης το νόμιμο δικαίωμα του Ισραήλ να υπερασπίζεται τον εαυτό του και να υπερασπίζεται τον λαό του και το έδαφός του».
Πρόκειται για καθαρή διπλή ομιλία, που διαμορφώθηκε μετά τη δήλωση του προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν ότι «οι Ισραηλινοί ξυπνούν κάθε πρωί αντιμετωπίζοντας μια υπαρξιακή απειλή. Γι' αυτό πρέπει πάντα να είμαστε ανένδοτοι ότι το Ισραήλ πρέπει να μπορεί να αμυνθεί». Ο Price γνωρίζει καλά ότι η κατάσταση στην Παλαιστίνη δεν μπορεί να «αποκλιμακωθεί» όσο το Ισραήλ χρησιμοποιεί πονηρά την αρχή της «αυτοάμυνας» για να νοικιάζει τον αέρα της Γάζας με κραυγές αγωνίας.
Ενώ οι ΗΠΑ εμπλέκονταν σε λεκτικό κρανιοκτόνο, ο Αρχηγός του Επιτελείου Αβίβ Κοτσάβι είπε ότι όλες οι μονάδες του Ισραηλινού Στρατού πρέπει να προετοιμαστούν για μια ευρύτερη εκστρατεία «αόριστης» διάρκειας. Διέταξε να συνεχιστούν οι επιθέσεις στις εγκαταστάσεις της Χαμάς για την κατασκευή και αποθήκευση όπλων – και να επεκταθεί η επίθεση σε πρόσθετους στόχους. Με άλλα λόγια, λουτρό αίματος σε μεγαλύτερη κλίμακα.
Αναστροφή
Ο βομβαρδισμός της Γάζας μπορεί να συνεχιστεί επειδή ισχυρές χώρες όπως οι ΗΠΑ αντιστρέφουν ξεδιάντροπα τους ρόλους Ισραηλινών και Παλαιστινίων: ο Ισραηλινός επιτιθέμενος γίνεται ξανά το διωκόμενο θύμα, σύμφωνα με την ιστορία του Exodus, ενώ οι Παλαιστίνιοι στραγγαλισμένοι, τραυματισμένοι και ακινητοποιημένοι στην υπαίθρια φυλακή δηλαδή η Γάζα, κλεισμένη μέσα σε ηλεκτρισμένα τείχη και φράχτες, μεταμορφώνονται σε τρομοκράτες, διώκοντας αμείλικτα και άκαρδα τα αθώα ισραηλινά θύματα. Αυτή η αντιστροφή έχει πραγματικά αποτελέσματα: χρησιμεύει για να ενισχύσει την εικόνα του Παλαιστινίου ως εχθρού, ως υποανθρώπου, μιας οντότητας που δεν δικαιούται καμία αξιοπρέπεια.
Όταν επισημοποιηθεί το σχήμα της αντιστροφής, μας παρουσιάζεται η έννοια του «δικαιώματος του Ισραήλ στην αυτοάμυνα». Το θέμα πλαισιώνεται καθώς η Χαμάς εκτοξεύει ρουκέτες προς το Ισραήλ και το Ισραήλ αντεπιτίθεται για να αμυνθεί. Εδώ, το πλαίσιο – η δολοφονική κατοχή του Ισραήλ και τα συνεχιζόμενα εγκλήματα πολέμου εναντίον του παλαιστινιακού λαού – εξαφανίζεται στον αέρα. Ξεχνιέται επίσης ότι η αντίσταση της δημοκρατικά εκλεγμένης Χαμάς στην παράνομη κατοχή της Γάζας είναι δίκαιη και σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.
Πρώτον, το Ισραήλ έχει καταλάβει τη Λωρίδα της Γάζας από το 1967 κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου.
Ενώ το Ισραήλ απέσυρε τις παράνομες αποικίες του από τη Γάζα το 2005, διατήρησε τον στρατιωτικό αποκλεισμό, που αποτελεί πράξη πολέμου και παραβίαση της IV Σύμβασης της Γενεύης, η οποία απαγορεύει τη συλλογική τιμωρία. Όσο το Ισραήλ συνεχίζει την κατοχή/προσάρτηση των παλαιστινιακών εδαφών, δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει βία για «αυτοάμυνα» από επιθέσεις αντίστασης που προέρχονται από τη Γάζα.
Το ζήτημα της νομιμότητας συνοψίστηκε προσεκτικά από τον διεθνή νομικό John Dugard το 2014: «Δεδομένου του γεγονότος ότι η Γάζα είναι ένα κατεχόμενο έδαφος, σημαίνει ότι η... επίθεση του Ισραήλ είναι απλώς ένας τρόπος επιβολής της συνέχισης της κατοχής και η απάντηση της Οι Παλαιστίνιοι μαχητές πρέπει να θεωρηθούν ως η απάντηση ενός κατεχόμενου λαού που επιθυμεί να αντισταθεί στην κατοχή».
Δεύτερον, σύμφωνα με το ψήφισμα 3246 του ΟΗΕ , οι Παλαιστίνιοι έχουν το δικαίωμα να απελευθερωθούν από την ξένη κατοχή μέσω «ένοπλο αγώνα». Στην πραγματικότητα, το ψήφισμα επιβεβαίωσε «τη νομιμότητα του αγώνα του λαού για απελευθέρωση από την αποικιακή και ξένη κυριαρχία και την ξένη υποταγή με όλα τα διαθέσιμα μέσα».
Είναι σκόπιμο να σημειωθεί ότι τα όπλα της Χαμάς δεν ταιριάζουν με τη στρατιωτική ισχύ του Ισραήλ. Οι περιορισμένοι πύραυλοι του είναι άθλιες συσκευές. Πετούν ακανόνιστα και τρομάζουν τους αντιπάλους τους, αλλά σκοτώνουν πολύ λίγους και καταστρέφουν πολύ λίγους. Μοιάζουν σχεδόν με σφεντόνες, σε σύγκριση με το πάνω από 90% αποτελεσματικό αντιπυραυλικό προστατευτικό Iron Dome του Ισραήλ, καθώς και με την ισχύ της ξηράς, της θάλασσας και του αέρα.
Και ενώ το Ισραήλ επιτίθεται στο έδαφος, από τη θάλασσα και τον αέρα με πολύ ανώτερα όπλα, η μόνη άλλη λύση της Χαμάς είναι υπόγεια, χρησιμοποιώντας σήραγγες για να αντεπιτεθεί. Λαμβάνοντας υπόψη όλα αυτά, γίνεται σαφές ότι η ηθική οργή για την παλαιστινιακή αντίσταση είναι μέρος των προσπαθειών προπαγάνδας για την απεικόνιση των Ισραηλινών ως ευάλωτα, τρομοκρατημένα θύματα των πυραύλων της Χαμάς.
Όπως είναι προφανές, ο τρομοκρατικός βομβαρδισμός της Γάζας είναι εντελώς αβάσιμος. Καμία συσκότιση δεν μπορεί να κρύψει το γεγονός ότι η κατοχή του θύλακα από το Ισραήλ είναι εξ ολοκλήρου συνώνυμη με την ατέρμονη απανθρωποποίηση των Παλαιστινίων. Το αποικιακό κράτος του Ισραήλ πρέπει να διαλυθεί. η κατοχή πρέπει να τελειώσει.
Ο Yanis Iqbal είναι ανεξάρτητος ερευνητής και ανεξάρτητος συγγραφέας με έδρα το Aligarh της Ινδίας και μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί του στο yanisiqbal@gmail.com . Άρθρα του έχουν δημοσιευθεί στις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, τον Καναδά, την Αυστραλία, τη Νέα Ζηλανδία, την Ινδία και πολλές χώρες της Λατινικής Αμερικής.
Αυτό το άρθρο δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά τον Μάιο του 2021.
[1] http://normanfinkelstein.com/2019/11/06/congratulations-to-norman-finkelstein-gaza-an-inquest-into-its-martyrdom-has-been-featured-in-a-list-of -τα καλύτερα βιβλία-ανθρώπινα δικαιώματα-όλων των εποχών/.
[2] Norman Finkelstein, Gaza: An Inquest into Its Martyrdom (Oakland: University of California Press, 2018), πρόλογος.
- Υψώνοντας τη βρετανική σημαία στη Λευκωσία, στην Πύλη της Πάφου, στις 12 Ιουλίου 1878, από την εφημερίδα «Illustrated London News»
Οι ιστορικές ευκαιρίες, αν δεν γίνονται αποδεκτές εν τη γενέσει τους, συνήθως εξελίσσονται σε μελλοντικές τραγωδίες. Αυτό φαίνεται ότι συνέβη το 1914 με την Κύπρο, όταν η Ελλάδα αρνήθηκε να την ενσωματώσει στην κυριαρχία της, προκειμένου ο βασιλιάς Κωνσταντίνος να εξυπηρετήσει τα γερμανικά συμφέροντα, προτείνοντας την ουδετερότητα της Ελλάδας…
Αυτή υπήρξε η αρχή μιας μοιραίας εξέλιξης τόσο για την Κύπρο όσο και για την Ελλάδα. Εκτός από την απώλεια της Κύπρου και τη Μικρασιατική καταστροφή, η χώρα χρεώθηκε και έναν εθνικό διχασμό, ο οποίος απεδείχθη εντυπωσιακά ανθεκτικός και φτάνει μετεξελιγμένος ώς τις μέρες μας.
Ωστόσο, εμείς σήμερα θα σταθούμε στην αγγλική πρόταση που έγινε το 1914, σε συγκεκριμένη ιστορική συγκυρία, που δυστυχώς όχι μόνο δεν εκμεταλλευτήκαμε, αλλά τη στρέψαμε εναντίον μας.
Ας πάρουμε όμως τις εξελίξεις από την αρχή. Αμέσως μετά την έναρξη του ρωσοτουρκικού πολέμου το 1878, οι Οθωμανοί παραχώρησαν στους Βρετανούς τη διοίκηση της Κύπρου, προκειμένου να εξασφαλίσουν τη βρετανική προστασία έναντι της Ρωσίας. Στη Μεγαλόνησο αρχικά οι Κύπριοι υποδέχτηκαν τη βρετανική διοίκηση με ευνοϊκά συναισθήματα, διότι εξέλαβαν αυτήν την εξέλιξη ως βήμα για την τελική ένωση της νήσου με την Ελλάδα, στο πρότυπο των Επτανήσων. Όσο οι ελπίδες τους δεν ευοδώνονταν τόσο αναπτυσσόταν το εθνικό κίνημα των Ελλήνων Κυπρίων.
Χαρακτηριστικό είναι το παρακάτω παγκύπριο υπόμνημα της 26ης Ιουλίου 1895 προς τη βρετανική κυβέρνηση:
«Από των πρώτων ημερών της επ’ αγαθαίς επαγγελίαις αγγλικής κατοχής, ο ελληνικός πληθυσμός της νήσου εξεδήλωσεν ον απ’ αιώνων έτρεφε μύχιον πόθον υπέρ της εθνικής αυτού αποκαταστάσεως. Τον πόθον τούτον δεν έλειψε να δηλώση και εις πάντα τα μετά ταύτα υποβληθέντα υπομνήματα, διακηρύξας, ότι την εκπλήρωσιν δικαιώματος τοσούτον νομίμου εδικαιούτο να βασίση και επί της εύνοιας του γενναιόφρονος αγγλικού έθνους. Και εν τη παρούση περιστάσει ο ελληνικός λαός, ο αποτελών τα τέσσαρα πέμπτα του όλου πληθυσμού της νήσου, από άκρου εις άκρον εξέπεμψε φωνήν ότι έναν και μόνον έχει πόθον, την μετά της μητρός αυτού Ελλάδος ένωσιν, απόφασιν έχων διά πάντων και αυτών των εσχάτων μέσων ν’ αντιστή εις πάσαν ετέραν λύσιν του κυπριακού ζητήματος».
Φίλιος Ζαννέτος,«Ιστορία της νήσου Κύπρου από της αγγλικής κατοχής μέχρι σήμερον», Φιλοκαλία, Λάρνακα 1911, ο. 853.
Με την έναρξη του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, η Οθωμανική Αυτοκρατορία επέλεξε να συστρατευθεί στο πλευρό των Γερμανών και εναντίον της Αγγλίας. Η απόφαση αυτή δεν ενθουσίασε καθώς φαίνεται τους Άγγλους, οι οποίοι έσπευσαν να κηρύξουν άκυρη τη Συμφωνία του 1878 με την οποία ενοικίαζαν την Κύπρο από τους Οθωμανούς. Έτσι, στις 5 Νοεμβρίου του 1914, οι Βρετανοί, δίχως πολλά λόγια, προσάρτησαν την Κύπρο. Περίπου έναν χρόνο αργότερα, στις 16 Οκτωβρίου 1915, η Μεγάλη Βρετανία προσφέρει την Κύπρο στην Ελλάδα με αντάλλαγμα τη συμμετοχή της στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο εναντίον των Γερμανών, των Τούρκων και των Βουλγάρων!
Η Ελλάδα τότε είχε στραμμένη την προσοχή της στον Εθνικό Διχασμό και δίχως χρονοτριβή η κυβέρνηση Ζαΐμη (24 Σεπτεμβρίου – 25 Οκτωβρίου 1915) απέρριψε την επομένη κιόλας τη βρετανική προσφορά προς χάριν της ουδετερότητας. Τη φιλοβασιλική πολιτική εξέφραζαν τότε ο Ίων Δραγούμης και ο Ιωάννης Μεταξάς μαζί με το στρατιωτικό επιτελείο. Τότε αυτοί που υποστήριζαν τον γερμανο-αυστριακό άξονα φρόντισαν να εξαναγκάσουν τον Ελευθέριο Βενιζέλο, ένθερμο υποστηρικτή της Αντάντ, σε παραίτηση.
Τον Βενιζέλο αντικατέστησε στην πρωθυπουργία ο Ζαΐμης. Έτσι, προς χάριν της «ουδετερότητας» που εξυπηρετούσε ο βασιλιάς Κωνσταντίνος για λογαριασμό του Κάιζερ, του οποίου η αδελφή ήταν σύζυγός του, χάθηκε η ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα… Πρόκειται για μια τραγωδία ανείπωτη και ταυτόχρονα άκλαυτη, ένα έγκλημα της βασιλείας προς χάριν του Γερμανού κουμπάρου.
Το θέμα αναζωπυρώθηκε μαζί με τις ελπίδες του κυπριακού ελληνισμού όταν τελικά η Ελλάδα προσχώρησε στον πόλεμο στο πλευρό της Αντάντ, ιδιαίτερα όταν ο Ελευθέριος Βενιζέλος, στις 9 Ιανουαρίου 1918, δήλωνε στον Άγγλο πρέσβη στην Αθήνα, λόρδο Γκράνβιλ, πως είναι απόλυτα πεπεισμένος ότι, όταν τελειώσει ο πόλεμος, η κυβέρνηση της Βρετανίας δεν μπορεί παρά να παραχωρήσει τη Μεγαλόνησο στην Ελλάδα, επικαλούμενος μάλιστα τις διακηρύξεις που είχε κάνει η Βρετανία υπέρ της αυτοδιάθεσης των λαών, υπέρ της διακυβέρνησης σύμφωνα με την αρχή των εθνοτήτων και με τη συναίνεση των διοικουμένων.
«Το ταξίδι της πρεσβείας»
Παρ’ ότι είχε χαθεί, φευ, αμετάκλητα η ευκαιρία της ένωσης, οι εξελίξεις στο μέτωπο του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου φαίνονταν ευνοϊκές για το Κυπριακό. Μάλιστα, υπήρξε μεγάλη διπλωματική κινητικότητα. Αμέσως μετά τη λήξη του Μεγάλου Πολέμου, αντιπροσωπεία Κυπρίων, αποτελούμενη από τον αρχιεπίσκοπο Κύριλλο Γ’ και όλους τους Έλληνες Κύπριους βουλευτές του νησιού, μετέβη στο Λονδίνο προκειμένου να προωθήσουν τα εθνικά ζητήματα. «Το ταξίδι της πρεσβείας», όπως ονομάστηκε, περιλάμβανε ακόμα έναν σταθμό στο Παρίσι, όπου λάμβανε χώρα η Διάσκεψη Ειρήνης (1919-1920).
Οι ελπίδες του ελληνισμού αναπτερώθηκαν όταν στις 13 Μαΐου 1919, στο Συνέδριο της Ειρήνης, ο πρωθυπουργός της Αγγλίας Λόυντ Τζωρτζ δήλωσε: «Επιθυμία μου είναι να δώσω το νησί της Κύπρου στην Ελλάδα». Όπως ήταν φυσικό επόμενο, ο πρωθυπουργός της Ελλάδας Ελευθέριος Βενιζέλος έσπευσε να αποδεχτεί την προσφορά, εκφράζοντας μάλιστα και την ευγνωμοσύνη της χώρας του, αλλά και διαβεβαιώνοντας τον Άγγλο πρωθυπουργό ότι η αποδοχή αυτή ισχύει ακόμη και στην περίπτωση που οι Βρετανοί θα ήθελαν να διατηρήσουν την επικυριαρχία τους σε κάποιο από τα λιμάνια του νησιού και σε έκταση ανάλογη για ένα ή δύο αεροδρόμια, έπειτα από δική τους επιλογή.
Κι ακόμη, δήλωσε ότι σε περίπτωση πολέμου η Βρετανία θα είχε την εξουσιοδότηση να χρησιμοποιήσει «ολόκληρο το νησί σαν βάση για τις στρατιωτικές, ναυτικές και αεροπορικές επιχειρήσεις της».
Ωστόσο, όταν έφτασαν το 1920 πια στο Παρίσι, στο περιθώριο της Διάσκεψης βρήκαν την ευκαιρία να συναντηθούν και με τον πρωθυπουργό της Ελλάδας Ελευθέριο Βενιζέλο. Ο εθνάρχης τότε, τον Αύγουστο του 1920, τους ανακοίνωσε την οριστική απόφαση του Λονδίνου για μη παραχώρηση της Κύπρου στην Ελλάδα.
- Το επίσημο ανακοινωθέν εξεδόθη από το σχετικό Αγγλικό Υπουργείο των Αποικιών στις 26 Οκτωβρίου 1920.