Στις 22 Απριλίου του 1915 χρησιμοποιούνται για πρώτη φορά στα χρονικά χημικά όπλα στο πεδίο της μάχης.

 Η πρώτη μάχη με χημικά αέρια

https://www.fosonline.gr/

Στη Μάχη του Υπρ (μία εκ των τριών περιοχών του Βελγίου στη φλαμανδική επαρχία της δυτικής Φλάνδρας), κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, γερμανικές δυνάμεις εκτοξεύουν κυλίνδρους με αέρια χλωρίου, με αποτέλεσμα να βρουν τον θάνατο 5.000 Γάλλοι στρατιώτες. Από το όνομα της πόλης έλαβε την ονομασία του ο «Υπερίτης» ή αλλιώς αέριο μουστάρδας, μια θανατηφόρος ουσία που χρησιμοποιήθηκε τότε για πρώτη φορά. Ο τόπος ήταν ιδιαίτερης στρατηγικής σημασίας και οι δύο αντίπαλοι (Γερμανοί και Σύμμαχοι) ήθελαν να τον θέσουν υπό την κυριαρχία τους. Είχαν προηγηθεί κάποιες επιθέσεις των Γάλλων με χειροβομβίδες που περιείχαν δακρυγόνο αέριο, αλλά δεν είχαν επιτυχία. Το νέο όπλο των Γερμανών μπορεί να αιφνιδίασε τον εχθρό, εντέλει όμως δεν κατάφερε να κάνει την προσδοκώμενη διαφορά στον πόλεμο, όπως γράφει ο ιστορικός Πίτερ Τρογκ. Ο Γερμανός καθηγητής Φριτς Χάμπερ, γνωστός ως ο «πατέρας των χημικών όπλων», ήταν εκείνος που παρασκεύασε το αέριο χλωρίνης για λογαριασμό του γερμανικού στρατού. Μάλιστα, πρότεινε να το διοχετεύσουν σε εμπορικούς κυλίνδρους αντί σε οβίδες και παρευρέθηκε στη μάχη του Υπρ για να παρακολουθήσει από κοντά τις συνέπειες του όπλου του.

Οι Γερμανοί αιφνιδίασαν τους Γάλλους στρατιώτες, όταν τους επιτέθηκαν με 168 τόνους χλωρίου. Μόλις εκείνοι εισέπνευσαν τις χημικές ουσίες, ο οργανισμός τους κατέρρευσε. Οι Γάλλοι αποδυναμώθηκαν από την εισπνοή του δηλητηριώδους αερίου, αλλά οι Γερμανοί δεν κατάφεραν να κάμψουν την αντίστασή τους. Λίγες ώρες αργότερα επανέλαβαν τη ρίψη χημικών όπλων σε διαφορετικό σημείο του μετώπου, αλλά ένας Καναδός στρατηγός που ήταν χημικός αναγνώρισε το χλώριο και βρήκε τον τρόπο να το εξουδετερώσει. Διέταξε τους στρατιώτες να ουρήσουν πάνω σε πανιά, να τα τοποθετήσουν στο πρόσωπό τους και να αναπνέουν μέσα από τα ούρα τους. Η αυτοσχέδια λύση είχε αποτελέσματα και εμπόδισε το χλώριο να εισέλθει στον οργανισμό τους.

Μετά τη χρήση του χλωρίου χρησιμοποιήθηκαν πολλές ακόμα χημικές ουσίες και από τα δύο στρατόπεδα. Η χειρότερη ουσία που προκάλεσε τους περισσότερους θανάτους ήταν το φωσγένιο, το οποίο ήταν ισχυρό ασφυξιογόνο που χρησιμοποιήθηκε αρχικά από τους Γερμανούς και κατέληξε να γίνει το βασικό χημικό όπλο των Βρετανών. Αποτελεσματικό ήταν και το καυστικό αέριο μουστάρδας, το οποίο προκαλούσε τύφλωση και ασφυξία και χρησιμοποιήθηκε πρώτη φορά στην τρίτη μάχη του Υπρ, το 1917, μέσα σε οβίδες. Από τους 113.000 τόνους χημικών ουσιών που ρίχτηκαν στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο προσβλήθηκαν περισσότεροι από ένα εκατομμύριο άνδρες, από τους οποίους πέθαναν οι 100.000.